Rodzaje akcji:

Biorąc pod uwagę sposób wskazywania właściciela akcji możemy wyróżnić:

• akcje imienne
• akcje na okaziciela.

Biorąc pod uwagę uprawnienia, które mogą wynikać z posiadania akcji, wyróżniamy:

• akcje zwykłe
• akcje uprzywilejowane.

W przypadku pierwszego podziału należy zwrócić uwagę na fakt, że dla przeniesienia własności (np. kupna-sprzedaży) akcji imiennej nie wystarczy wręczenie akcji. Dla skuteczności przeniesienia akcji imiennej konieczne jest pisemne oświadczenie. W przypadku akcje notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie, z uwagi na zdematerializowany system obrotu zamiast "wręczenia" stosuje się odpowiednie zapisy księgowe. W obrocie giełdowym akcja nie ma postaci materialnego dokumentu, a prawo dysponowania akcją zapisane jest na rachunku inwestora w biurze maklerskim. W trakcie sesji giełdowych kupujący, ani sprzedający nie wie, komu sprzedał lub od kogo kupił akcje.

Statut spółki może przewidywać, że wszystkie lub część akcji są uprzywilejowane. Akcje uprzywilejowane w Polsce nie są przedmiotem obrotu na Giełdzie Papierów Wartościowych i mają charakter imienny. Akcje mogą być uprzywilejowane na trzy sposoby.

1. Akcje uprzywilejowane co do głosu - pierwszy (najbardziej popularny) rodzaj akcji uprzywilejowanych. Statut spółki nie może jednak przyznać większego uprzywilejowania niż 2 głosy na jedną akcję.
2. Akcje uprzywilejowane co do dywidendy przewidują między innymi możliwość wypłaty dywidendy za ubiegłe lata. Dywidenda uprzywilejowana nie może być dowolnie duża. Kodeks handlowy przewiduje pewne ograniczenia.
3. Akcje uprzywilejowane co do podziału majątku. Akcje takie korzystają z pierwszeństwa spłaty kapitału, np. w przypadku likwidacji spółki. Spłata takich akcjonariuszy nie może nastąpić przed spłatą innych wierzycieli, ale może nastąpić przed spłatą innych akcjonariuszy.

RYZYKO ZWIĄZANE Z POSIADANIEM AKCJI

Bycie akcjonariuszem to nie tylko prawa i korzyści finansowe, to także ryzyko związane z posiadaniem akcji. Jeśli spółka dobrze prosperuje, korzyści dla jej akcjonariuszy są oczywiste: wzrost wartości posiadanych akcji oraz bezpośredni udział w zysku, czyli otrzymanie dywidendy. Jednak w wolnorynkowej gospodarce, opartej na działaniu w warunkach konkurencji, możliwe są także zupełnie inne scenariusze - trudności ze sprzedażą produktów, brak zysków, a nawet upadłość spółki. Mając świadomość szans nieograniczonego wzrostu akcji dobrze prosperującej spółki, nie można zapominać o możliwości spadku ich wartości rynkowej, a w skrajnych przypadkach całkowitej utraty wartości. Akcjonariusze mogą stracić jedynie to co zainwestowali, gdyż odpowiedzialność za zobowiązania jest w spółce akcyjnej ograniczona tylko do wysokości wpłaconego kapitału.

PRAWA AKCJONARIUSZY

1. Prawo do uczestniczenia w walnym zgromadzeniu

Walne zgromadzenie jest najwyższym organem władzy w spółce akcyjnej. Prawo głosu, daje możliwość wpływania na najważniejsze decyzje spółki dotyczące kierunków jej rozwoju, wyboru władz, sposobu zagospodarowania wypracowanego zysku itp. Waga tego głosu zależy od ilości posiadanych akcji - są inwestorzy, zwłaszcza instytucjonalni, którzy mając kilkadziesiąt procent akcji mają głos decydujący w rozstrzyganiu losów spółki, są też drobni inwestorzy indywidualni, których wpływ na decyzje walnego zgromadzenia jest raczej symboliczny. Może się jednak zdarzyć, że duża liczba drobnych akcjonariuszy może przesądzić o podjęciu określonych decyzji na walnym zgromadzeniu.

2. Prawo do udziału w zyskach (dywidendy)

Jest to najważniejsze prawo majątkowe akcjonariusza, wynikające z naturalnej potrzeby osiągnięcia korzyści z zainwestowania pieniędzy w akcje przedsiębiorstwa. Wysokość dywidendy przypadającej na każdą akcją zależy od wielkości wypracowanego zysku i od tego, jaką jego część walne zgromadzenie akcjonariuszy przeznaczy na dywidendę. Wypłata dywidendy nie jest wcale czymś oczywistym i powszechnie stosowanym. Zysk wypracowany przez spółkę, będąc najtańszym źródłem kapitału, pozostawiony w spółce może się przyczyniać do jej dynamicznego rozwoju w przyszłości. Ponieważ jednak dywidenda może być istotną zachętą do nabywania akcji, wiele spółek decyduje się ją wypłacać.

3. Prawo poboru nowych akcji

Prawo to ma zastosowanie w przypadku nowej emisji akcji przez spółkę. Oznacza ono przywilej pierwszeństwa przy zakupie nowych akcji przez dotychczasowych akcjonariuszy. Prawo to jest o tyle istotne, że w przypadku objęcia takiej emisji przez nowy krąg akcjonariuszy nastąpiłoby tzw. rozwodnienie kapitału, czyli procentowe zmniejszenie udziału dotychczasowych akcjonariuszy w stosunku do całkowitej sumy kapitału akcyjnego. Korzystając z prawa poboru mają oni możliwość zachowania dotychczasowego stanu posiadania w spółce akcyjnej. Ważną cechą prawa poboru jest to, że może ono być przedmiotem obrotu jako samodzielny papier wartościowy. Oznacza to, że dotychczasowi posiadacze starych akcji mogą zrezygnować z prawa objęcia nowych akcji sprzedając to prawo na giełdzie. Jednocześnie ci, którzy chcieliby nabyć akcje nowej emisji spółki, a przedtem nie byli jej akcjonariuszami, kupując prawa poboru mają taką możliwość. Wartość tego prawa można dość precyzyjnie oszacować korzystając z odpowiedniego wzoru.