Charakterystyka kontraktów terminowych futures

Oceń ten artykuł
(0 głosów)

Rozliczenie


Kontrakty terminowe możemy podzielić na:

  • Rozliczane gotówkowo – z chwilą gdy kontrakt wygasa zamykane są wszystkie pozycje (zarówno stratne, jak i zyskowne). Duża większość kontraktów jest rozliczana właśnie w ten sposób.
  • Rozliczane poprzez dostawę fizyczną – mimo, że coraz rzadziej spotykane się tą formę rozliczenia kontraktu, to jednak nawet na Polskim rynku można znaleźć instrumenty, które kończą się fizyczną dostawą instrumentu bazowego. Najczęściej są to kontrakty na obligację i waluty. Fakt ten wynika z niższych kosztów nabycia lub sprzedaży tych instrumentów, niż za pośrednictwem banku. W niektórych przypadkach dostawa fizyczna jest bardzo trudna (np. kontrakt na indeks S&P500) lub też niewykonalna (pogodowe instrumenty pochodne).

Wielkość


Wielkość kontraktu, to „ilość aktywów, która powinna być dostarczona w ramach jednego kontraktu" . Jest to jeden z najistotniejszych parametrów danego kontraktu. Zbyt duża wielkość kontraktu może się negatywnie odbić na płynności danego waloru. Określa ona niejako próg, minimalnej wielkości aktywów, które można zabezpieczyć przy użyciu kontraktu. Podmioty, które chcą zabezpieczyć mniejszą liczbę aktywów, niż wielkość kontraktów mogą mieć trudność z dopasowaniem odpowiedniej proporcji miedzy pozycjami na rynku spot i terminowym.

Negatywnie może również wpłynąć zbyt mała wielkość jednego kontraktu, ze względu na wzrost opłat i prowizji, co również może się odbić negatywnie na płynności danego waloru. Dodatkowo mała wielkość wymusza zawierania ogromnej ilość kontraktów dla dużych aktywów, co może się wiązać z trudnością szybkiego zamykania pozycji przez firmy zabezpieczające się przed ryzykiem.

Rozwiązaniem tego problemu jest wprowadzenie do obrotu dwóch oddzielnych kontraktów terminowych o różnej wielkości. Jeden przeznaczony dla inwestorów indywidualnych, a kolejny o dużej wielkości dla większych firm i instytucji zabezpieczających portfele warte wiele milionów dolarów. Rozwiązanie takie obecnie funkcjonuje na Chicago Board of Trade, która na przykład wprowadziła dwa kontrakty na indeks S&P500.


Wielkość depozytu zabezpieczającego

Depozyt zabezpieczający jest częścią całej kwoty na jaką opiewa dany kontrakt. Nominalna wielkość depozytu zależy od instytucji prowadzącej obrót danymi kontraktami. Na jego wielkość ma wpływ aktualny poziom zmienności cen na rynku. Giełda w zależności od zmienności może go podwyższać albo obniżać.

Możemy wyróżnić:

  • Depozyt początkowy – kwota jaka zostaje zablokowana na koncie maklerskim zaraz po zajęciu pozycji na rynku futures
  • Depozyt minimalny –wielkość depozytu po przekroczeniu której, kontrakt jest automatycznie zamykany ze względu na zbyt duże straty i co się z tym wiąże zwiększone ryzyko niewypłacalności inwestora. Często przed zamknięciem ma miejsce wezwanie do uzupełnienia depozytu (margine call)

Każdego dnia po zakończeniu sesji depozyt jest uaktualniany o zyski/straty, które miały miejsce w danym dniu sesyjnym.
Wielkość depozytu determinuje maksymalną dźwignię finansową, jaką dysponuje inwestor zajmując pozycje na rynku futures. W przypadku gdy kontrakt opiewa na np. 100 000zł, a depozyt zabezpieczający wynosi 1000 zł, to podmiot dysponujący na swoim rachunku kwotą 2000 zł i zajmujący pozycję w dwóch kontraktach korzysta z dźwigni 1:100. W przypadku gdy zajął by pozycje tylko w jednym kontrakcie, to korzystał by z dźwigni 1:50. Jak widać, to inwestor decyduje z jak mocnego "lewarowania" korzysta. Ograniczeniami są tylko:

  • Stosunek wielkości posiadanych środków na rachunku do wielkości jednego kontraktu (przez co przy bardzo małym kapitale nie da się efektywnie zarządzać wielkością pozycji). Im większy kapitał w stosunku do wielkości kontraktu, tym z mniejszej dźwigni finansowej można korzystać.
  • Wielkości depozytu, który określa maksymalny stopień dźwigni finansowej. Im mniejszy stosunek depozytu do kontraktu, tym większą dźwignią mogą dysponować inwestorzy.

Dni obrotu


Często na jeden instrument bazowy jest notowanych parę kontraktów jednocześnie. Każdy z nich wygasa w innym miesiącu. To umożliwia dostosowanie terminu zapadalności kontraktu do potrzeb podmiotu zabezpieczającego swoje aktywa. Może to znacząco obniżyć ryzyko bazy, które wynika z rozbieżności między ceną terminową danego aktywa, a ceną na rynku spot.

Największa płynność występuje z reguły na dwóch kontraktach, których termin zapadalności jest najbliżej. Średnio od 14 do 21 dni przed wygaśnięciem danej serii kontraktu, inwestorzy zaczynają składać więcej zleceń na seriach wygasających później. Dla osób spekulujących najbardziej atrakcyjne wydają się kontrakty o największej płynności, ze względu na minimalizacje" poślizgów cenowych" (zawarcie transakcji po cenie mniej korzystnej, niż wynikającej ze strategii inwestycyjnej) oraz możliwość szybkiego zajmowania pozycji.

Cena rozliczeniowa

Jako podstawę obliczania codziennych strat i zysków przyjmuje się kurs rozliczeniowy. Rozwiązanie polegające na ustanowieniu kursu rozliczeniowego jako ceny po jakiej dokonano ostatniej transakcji jest ryzykowne ze względu na możliwość manipulacji. Z tego powodu ustala się tą wartość za pomocą wyliczania średniej ceny z danego okresu (np. ostatnich 10 minut).


Minimalny krok notowań


W stosunku do każdego instrumentu instytucja, która prowadzi obrót określa minimalną wartość o jaką może zmienić się cena danego waloru. Jednostka taka jest określana jako jeden tik (tick) lub też pips (nazwa stosowana na rynku walutowym). Minimalny krok notowań jest zależny zarówno od specyfikacji danego instrumentu, jak i instytucji. Największe wartości minimalnej zmiany ceny występują na rynkach kasowych, gdzie jednostka danego aktywa (np. jedna akcja) jest stosunkowo duża. Najmniejsze minimalne kroki notowań są stosowane na rynku Forex, gdzie brokerzy określają kurs wymiany z dokładnością nawet do 5 miejsce po przecinku.


Dzienne ograniczenia zmiany ceny


W przypadku kontraktów notowanych tak samo jak przy innych instrumentach finansowych, często ustalany jest limit dziennej zmiany cen (widełki cenowe). Rozwiązanie takie ma na celu zwiększenie bezpieczeństwa rynku w sytuacji, gdy inwestorzy mogą zacząć zanadto kierować się emocjami. Punktem odniesienia tego typu ograniczeń jest zwykle kurs zamknięcia z dnia poprzedniego. Kiedy cena danego waloru wyjdzie poza ustalony limit, notowania są zawieszane. Na GPW obowiązują dwa ograniczenia:

  • Statyczne-punktem odniesienia jest dla nich kurs zamknięcia z dnia poprzedniego. Stanowią nadrzędne ograniczenie w trakcie sesji (dla kontraktów terminowych na indeks WIG20 wynoszą +/- 4%)
  • Dynamiczne – stanowią ograniczenie podrzędne wobec widełek statycznych. Są dodatkowym zabezpieczenia przed nagłymi wahaniami kursów. Wyznaczają one ruchomy korytarz dopuszczalnych wahań kursów w trakcie trwania sesji. Działają one tylko w trakcie notowań ciągłych ( np. dla kontraktu terminowego na WIG20 wynoszą 25 punktów indeksowych)

Proces zamykania pozycji


Po otwarciu pozycji nie ma potrzeby aby utrzymywać ją do wygaśnięcia kontraktu. Kontrakty futures można zamknąć w każdej chwili poprzez otwarcie przeciwnej pozycji. Z tego powodu otwarcie i zamknięcie pozycji są traktowane jako oddzielne transakcje i za każdą z nich podmiot płaci taką samą kwotę. Jedynym ograniczeniem w zamykaniu posiadanych pozycji może być płynność rynku, która potrafi uniemożliwić zawieranie nowych kontraktów (ze względu na brak drugiej strony transakcji). W praktyce jeżeli przewidujemy transakcje wymagającą zamknięcia pozycji przed wygaśnięciem kontraktu, to istotne jest oszacowanie płynności rynku w stosunku do kwot, którymi obracamy.

Czytany 46341 razy

Skomentuj

Upewnij się, że zostały wprowadzone wszystkie wymagane informacje oznaczone gwiazdką (*). Kod HTML jest niedozwolony.