2. Instrumenty rynku pieniężnego

Oceń ten artykuł
(1 głos)

Powstanie rynku pieniężnego jest odzwierciedleniem zapotrzebowania na kapitał obrotowy niezbędny do utrzymania płynności przez podmioty gospodarcze (popyt na środki pieniężne) oraz chęć ulokowania wolnych środków (podaż), tak aby zwiększyć efektywność wykorzystanych środków. Umownie przyjmuje się, że cechą charakterystyczną tego rynku jest możliwość lokowania środków pieniężnych na okres poniżej roku (12 miesięcy, 9 miesięcy, 2 tygodnie, jeden dzień itd.). Na rynku tym dominują instytucje finansowe. Do podstawowych instrumentów rynku pieniężnego zaliczamy:

  • Bony skarbowe;
  • Bony pieniężne;
  • Bony komercyjne przedsiębiorstw;
  • Weksle;
  • Czeki;
  • Akcepty bankowe;
  • Certyfikaty depozytowe;
  • Inne.

Dzieląc rynek pieniężny ze względu na wielkość transakcji, wyróżniamy:

  • Rynek centralny (hurtowy) – obejmujący duże transakcje pomiędzy bankami i dużymi podmiotami (rządy, korporacje). Nominałem pojedynczych jednostek instrumentów finansowych jest często znacząca kwota (np. 100 000 zł lub 1 mln złotych).
  • Rynek detaliczny – obejmujący pożyczki udzielane przez banki swoim klientom. Do grupy tej można także zaliczyć drobne transakcje wykorzystujące czeki i weksle. 

rys1

Wysokość oprocentowania na rynku pieniężnym jest ściśle związana z ryzykiem udzielenia danej pożyczki, czyli z wypłacalnością emitenta oraz z płynnością danych papierów na rynku (możliwością zamiany na gotówkę). Bony skarbowe emitowane przez państwo są mniej rentowne niż odpowiadające im papiery emitowane przez firmę, co wynika między innymi z faktu, że bardziej prawdopodobne jest bankructwo firmy, niż całego państwa.

Bony skarbowe

Bony skarbowe zostały po raz pierwszy wyemitowane w Anglii w roku 1870. We wszystkich instrumentach rynku pieniężnego, tak i w przypadku bonów skarbowych występuje schemat przepływów pieniężnych z dwoma przepływami pieniężnymi: jednym na początku i drugim na końcu.

Bony Skarbowe są krótkoterminowymi papierami na okaziciela emitowanymi przez Skarb Państwa w celu sfinansowania potrzeb budżetu państwa. Zazwyczaj emitowane są bony o terminach wykupu 13, 26 i 52 tygodnie i sprzedawane na przetargach. Nominał jednego bonu wynosi 10 000 zł. Nabywcami bonów są przede wszystkim firmy - krajowe i zagraniczne, często banki. Bony skarbowe są sprzedawane z dyskontem, czyli poniżej wartości nominalnej, gdyż są nieoprocentowane (należą do grupy instrumentów zerokuponowych). Pełną kwotę nominalną otrzymuje się w momencie wykupu bonu skarbowego.

 rys2

Wycena bonów skarbowych polega na zdyskontowaniu jednego przepływu pieniężnego, który inwestor otrzyma w momencie wykupu. Należy pamiętać, że w przypadku wyceny i szacowania rentowności bonów skarbowych wykorzystujemy konwencję 360 (zakładającą dla uproszczenia, że rok ma 360 dni). W przypadku obligacji i lokat na rynku międzybankowym zakładamy już 365 dni, dlatego rentowność bonu skarbowego o wartości np. 4% w rzeczywistości nie jest równa rentowności lokaty o identycznej wartości 4%. Bony skarbowe najczęściej są emitowane na okres:

  • 8 tygodni (2 miesiące),
  • 13 tygodni (3 miesiące),
  • 26 tygodni (6 miesięcy),
  • 39 tygodni (9 miesięcy)
  • 52 tygodni (1 rok).

Certyfikaty depozytowe

Certyfikat wystawiony jest z reguły na okaziciela i stanowi dowód złożenia depozytu w banku na określony czas i procent. Emitowane są w zaokrąglonych i dużych kwotach, np. 100 000 PLN. Mogą być zbywane na rynku wtórnym przed terminem wykupu, co sprawia, że są chętnie nabywane przez inwestorów. W Polsce certyfikaty depozytowe występują stosunkowo rzadko. Certyfikat Depozytowy łączy w sobie:

  • Cechy standardowej lokaty bankowej - określony czas trwania, ograniczone ryzyko w przypadku utrzymania go do daty wykupu, czyli do wypłaty posiadaczowi uprawnionej kwoty pieniężnej, tj. wartości nominalnej wraz z należnymi odsetkami.
  • Cechy inwestycji na rynku kapitałowym - możliwość zysku lub straty poprzez zmianę rynkowych stóp procentowych.

Certyfikaty depozytowe pojawiły się na eurorynku w 1966 roku w  Stanach Zjednoczonych i powstały w związku z restrykcjami, dotyczącymi maksymalnej stawki dla lokat terminowych, jaką banki mogły oferować klientom. W latach 60. banki obsługujące klientów instytucjonalnych (dysponujących znaczącymi nadwyżkami krótkoterminowych środków) w celu utrzymania atrakcyjności swoich usług pozwalających aktywnie i efektywnie zarządzać bieżącą płynnością stworzyły certyfikat depozytowy (CD).

Czytany 8018 razy Ostatnio zmieniany poniedziałek, 03 październik 2016 12:06

Skomentuj

Upewnij się, że zostały wprowadzone wszystkie wymagane informacje oznaczone gwiazdką (*). Kod HTML jest niedozwolony.