Rynek lokat między bankowych razem z rynkiem bonów skarbowych uważany jest za największy i najbardziej znaczący segment rynku pieniężnego. Głównymi uczestnikami tego rynku są banki komercyjne oraz skarb państwa. Oprocentowanie na rynku międzybankowym jest zdeterminowane przez 3 główne czynniki:

1. Aktualny stan niedoboru i nadwyżek środków pieniężnych w poszczególnych bankach komercyjnych i w całej gospodarce.
2. Poziom stóp procentowych ustalony przez bank centralny.
3. Wiarygodność kontrahenta transakcji na rynku lokat międzybankowych.

Stopy procentowe ustalone przez NBP (zwłaszcza stopa depozytowa i referencyjna) stanowią swego rodzaju korytarz ograniczający zakres zmian aktualnych stóp procentowych na rynku lokat międzybankowych. Wyjątek stanowi sytuacja, w której bank centralny ogranicza dostęp do kredytów refinansowych. W takim momencie może dojść do sytuacji, w której aktualny poziom stóp procentowych przewyższa aktualny poziom stopy referencyjnej. 

Rysunek 1 Wykres relacji dwóch przykładowych stóp z rynku międzybankowego w stosunku do stóp NBP

W Polsce najważniejszymi indeksami na rynku pieniężnym są:

• WIBOR – Warsaw Interbank Offer Rate – cena bid (kupna)
• WIBID – Warsaw Interbank Bid Rate – cena ask/offer (sprzedaży)

Są to obcięte średnie[1] arytmetyczne stóp kwotowanych przez banki zawierające transakcje z NBP. Indeks jest obliczany każdego dnia o godzinie 11:00 w dni robocze (fixing). Odrzucana jest jedna najwyższa i jedna najniższa wartość. Różnica pomiędzy ceną bid i offer nazywana jest marżą lub spread’em i stanowi dochód banku uczestniczącego w danej transakcji. Obie stawki obliczane są dla następujących okresów zapadalności:

• O/N (ang. Overnight) – przez noc
• T/N (ang. Tomorrow Next) – z dnia jutrzejszego na pojutrze
• S/N (ang. Spot Next) – 2 dni
• 1W (ang. 1 Week) – 1 tydzień
• 1M, 3M, 6M, 9M (ang. Months) – miesiące
• 1Y (ang. 1 Year) – 1 rok

Do grupy depozytów jednodniowych zaliczamy depozyty:

• O/N – Rozpoczynające się w dniu zawarcia transakcji,
• T/N – rozpoczynające się w pierwszym dniu roboczym po zwarciu transakcji,
• S/N – rozpoczynające się drugiego dnia po zawarciu transakcji.

Z reguły depozyty na okres dłuższy niż jeden dzień zaczynają się dwa dni po zawarciu transakcji (tak jak S/N), ale zdarzają się sytuacje w których występuje inny termin rozpoczęcia lokaty.

Rysunek 2 Krzywa dochodowości skonstruowana na bazie indeksów WIBOR i WIBID

Struktura stóp terminowych

Analizując dane dla indeksów WIBOR i WIBID, widać że stopy dotyczące różnych okresów znacząco się między sobą różnią. Często stopa odpowiadające dłuższym okresom są wyższe niż oprocentowanie lokat(kredytów) krótkoterminowych. Nie jest to regułą – w niektórych sytuacjach można zaobserwować inne zależności pomiędzy stopami procentowymi dla różnych okresów. Na rysunku (Rysunek 2) została przedstawiona przykładowa krzywa dochodowości (krzywa stopy dochodu) skonstruowana na bazie aktualnych wartości indeksów WIBOR i WIBID. Krzywa ta może przyjmować różne kształty, które w znacznym stopniu są determinowane przez aktualną sytuację rynkową.

Przykład

Przykład